[Postać] Mikołaj Barszczański

[Czerwony]

Kategoria postaci: Wielki Dowódca

Biogram:

Mikołaj Teofil Barszczański Urodził się 6 grudnia 1881 roku w Białymstoku w rodzinie Wawrzyńca Barszczańskiego, fabrykanta przemysłu włókienniczego. Jako kolejny syn z licznego rodzeństwa (łącznie 5 braci i 6 sióstr) nie mógł liczyć na przejęcie schedy po ojcu i po ukończeniu w 1895 r. gimnazjum zdecydował się na karierę wojskową. Skończywszy w 1903 r. Szkołę Wojskową w Petersburgu, został przydzielony do 28. Syberyjskiego Pułku Strzelców w Port Artur. Uczestniczył w obronie miasta podczas wojny rosyjsko-japońskiej, wielokrotnie wykazując się odwagą i trafną oceną sytuacji. Po zwolnieniu z japońskiej niewoli wziął ślub z poznaną w Port Artur Gruzinką, Tamarą Kondratienko, i dzięki zgodzie dowództwa na przeniesienie (do 87 Dywizji Piechoty) oboje osiedlili się w Tyflisie (Tibilisi). Kolejnych parę lat Barszczański dzielił między służbę garnizonową a życie rodzinne. W 1907 roku na świat przyszła jego córka, Anna.

Okres względnego spokoju przerwało w 1909 r. wysłanie dywizji do Iranu - oficjalnie by wesprzeć szacha Ahmeda przeciwko powstaniu konstytucjonalistów, faktycznie by zabezpieczyć rosyjskie interesy gospodarcze i polityczne w tym rejonie. Pacyfikacja prowincji Tabriz okazała się jedynie początkiem wieloletniej okupacji jej stolicy (o tej samej nazwie) i walk z partyzantami. Chociaż z czasem sytuacja się uspokoiła i Barszczański mógł zobaczyć się z rodziną, musiał pozostać w niewdzięcznej dla niego roli okupanta.

Wybuch I wojny światowej sprawił, że Tabriz stał się wysuniętym punktem armii rosyjskiej na jeszcze bardziej niesprzyjającym jej terytorium. Chociaż siły okupacyjne były wystarczające do utrzymania codziennego porządku, nie były gotowe na walkę z doborowymi korpusami ekspedycyjnymi Imperium Osmańskiego i zimą 1914 roku zmuszone były opuścić Tabriz. Dowodząc jedną z kompanii osłaniającą odwrót, Barszczański odparł kilka ataków lokalnej partyzantki, zdobywając ponownie uznanie przełożonych. Odwrót nie trwał długo, bo już pod koniec stycznia 1915, po klęsce Turków pod Sarikamis, Rosjanie ponownie zajęli Tabriz. W marcu tego samego roku nowo mianowany dowódca wojsk rosyjskich na Kaukazie, gen. Nikołaj Judenicz, zaproponował Barszczańskiemu przeniesienie na front turecki, na co ten po pewnych wahaniach przystał.

W odróżnieniu od Persów, dla Ormian zamieszkujących wschodnią Turcję wojska rosyjskie były wyzwolicielami. Dużo swobodniej czując się w tej roli, Barszczański zaczął w pełni objawiać swoje talenty dowódcze. W połowie maja uczestniczył w zdobyciu Manzikertu, następnie prowadząc odsiecz powstańcom ormianskim oblężonym w twierdzy Wan. Od czerwca do października brał udział w ciężkich walkach na zachód od Manzikertu i nad jeziorem Wan. W styczniu 1916 roku dowodził pododdziałem podczas ofensywy na Erzurum i podczas bitwy pod Köprüköy poprowadził przełamującą szarżę na bagnety. Od marca uczestniczył w walkach w Anatolii, których największe bitwy odbyły się w marcu pod Muş i w sierpniu pod Bitlisem - w tej drugiej walczył przeciwko tureckiemu bohaterowi z bitwy o Gallipoli, Mustafie Kemalowi Paszy. Sukcesy w tych starciach pozwoliły Rosjanom ustabilizować linię frontu na zachód od Trapezuntu i Erzincan. Barszczański był, poza gen. Judeniczem, bodaj najbardziej znanym dowódcą frontu kaukaskiego. Jego sylwetka dość często pojawiała się w gazetach, łaknących jakichkolwiek sukcesów w raczej niefortunnej dla Rosji wojnie. Prezentowany jako odważny i pełen fantazji dowódca, Barszczański stawał się rosyjskim odpowiednikiem "Czerwonego Barona" Von Richtofena, rozpoznawalnym i idolizowanym.

Rewolucja w lutym 1917 r. i obalenie caratu doprowadziły do wstrzymania wszelkich działań na froncie kaukaskim. W marcu uznawany przez nowe władze za wątpliwego gen. Judenicz został przeniesiony zaś część związanych z nim oficerów - w tym Barszczański - odwołana z frontu. Pozostając bez przydziału, wziął udział w czerwcu w I Ogólnym Zjeździe Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie, po którym został powołany do komendantury wojskowej przy Naczelnym Polskim Komitecie Wojskowym (tzw. Naczpolu). Od początku działalności był silnie zaangażowany w formowanie korpusów polskich i w grudniu został wyznaczony dowódcą 4. Dywizji Strzelców w II Korpusie Polskim w Suczawie. W grudniu też przyszedł na świat jego syn, Aleksander.

Korpus formował się już podczas niepokojów rewolucji bolszewickiej i rozpoczynającej się wojny domowej. Początkowo rozpoczął marsz w stronę Dniepru, wycofując się przed oddziałami austro-węgierskimi które w lutym wznowiły ofensywę na Odessę, lecz dowódca korpusu gen. Stankiewicz i kilku innych oficerów postanowiło przejść do Winnicy i tam poddać się Austriakom. Krok ten spotkał się z dezaprobatą większości żołnierzy, szczególnie z wcielonej do korpusu II Brygady Legionów, którzy obawiali się rozstrzelania za wcześniejszą dezercję. W rezultacie do Winnicy udało się zaledwie nieco ponad 300 żołnierzy, zaś Barszczański objął dowództwo nad pozostałą częścią korpusu i kontynuował marsz na wschód.

Na mocy umowy z Ukraińską Republiką Ludową, Polacy mieli przejść przez terytoria kontrolowane przez UKL i skoncentrować się w rejonie Czernihowa. Jednakże na początku kwietnia, gdy korpus znajdował się nad Dnieprem, Ukraińcy zerwali umowę. Nie mając innego wyjścia, żołnierze Barszczańskiego zajęli Kaniów i z niego zaczęli rekwizycje zaopatrzenia i walki z podjazdami Ukraińców, jak i stacjonujących w okolicy Niemców. Ostateczny los korpusu przypieczętowała bitwa z Niemcami w dniach 11 - 12 maja, w której mimo przewagi nieprzyjaciela oddziały Barszczańskiego broniły się aż do wyczerpania amunicji. Polityka Niemców w tym okresie zakładała zwalnianie do domów jeńców polskich z terenów okupowanych i po krótkim pobycie w obozie przejściowym, w lipcu 1918 r. Barszczański wrócił do rodzinnego Białegostoku.

Okres rodzącej się niepodległości wzmógł w Barszczańskim zainteresowanie polityką.  Wywodząc się z burżuazji, sympatyzował najpierw z endecją, lecz z czasem jego poglądy przesunęły się w stronę centrum i chadecji. W klubie białostockiego hotelu "Ritz" utworzył nieformalne kółko dyskusyjne, w którym znalazł pokrewnych sobie działaczy Zjednoczenia Narodowego i lokalnych stowarzyszeń katolickich. W swoim mieszkaniu gościł Tadeusza Błażejewicza, a sam odwiedzał m.in. Leopolda Skulskiego czy prof. Witolda Staniszkisa. Chociaż sam nie prowadził działalności politycznej - będąc zresztą silnie przekonanym o potrzebie apolityczności armii - dał się poznać jako dobry mediator i miał swój wkład w utworzenie w grudniu 1918 r. prawicowej koalicji Narodowego Komitetu Wyborczego Stronnictw Demokratycznych.

Po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 r. został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego "Kielce", odpowiedzialnym za utrzymanie władzy polskiej i formowanie nowych oddziałów wojska. Podlegają mu bezpośrednio: 1. Dywizja Piechoty Legionów z Kielc, nowo sformowane 25, 26 i 27 pułk piechoty, batalion zapasowy 24 pułku piechoty z Radomia oraz 11 pułk ułanów Legionowych z Sandomierza. Mimo, że nie należy do żadnej partii, zachował swoje dawne sympatie polityczne i jest wiadomym, że utrzymuje kontakty z grupą kilkunastu posłów na Sejm Ustawodawczy z ramienia ZSLN.

Promocje:
1902 podporucznik
1904 porucznik
1908 sztabskapitan
1911 kapitan
1915 major
1916 podpułkownik
1917 pułkownik
1919 generał podporucznik

Odznaczenia:
Order Świętego Stanisława z Mieczami I klasy
Order Świętej Anny III klasy
Order Świętego Włodzimierza z Mieczami III klasy
Broń Złota "Za Waleczność"
Order Świętego Jerzego IV klasy

Starter pack:

• Posłowie na Sejm Ustawodawczy (wszyscy w ZSLN)
  • 3 działaczy społecznych, bezpartyjnych
    
  • 3 działaczy katolickich, bezpartyjnych
    
  • 2 prawników, bezpartyjnych
    
  • 2 kapitalistów, bezpartyjnych
    
  • 2 działaczy katolickich, ZN (Zjednoczenie Narodowe)
    
  • 2 endeków, ZN
    
  • 1 profesor akademicki, bezpartyjny
    
• Dyplomata: Kazimierz Rybiński
  
• Minister: Franciszek Biernacki (56 l.), prawnik i bankier. Wieloletni prezes Warszawskiej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej. Członek rad nadzorczych towarzystw akcyjnych "Cedergren" i Zakładów Żyrardowskich. W latach 1916 - 1919 radny miasta Warszawy. Od stycznia 1919 r. minister Skarbu Państwa w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego.
  

[Szmer]

Napisałeś w jednym miejscu "Rosyjskich" z wielkiej litery. "Odwrót nie trwał krótko" - a nie trwał krótko? W każdym razie przeczytałem raz jeszcze, uważniej, ów biogram na miarę Wojny i pokoju i po przejrzeniu akceptuję wniosek

[Czerwony]

Dziękuję. Oba błędy poprawiłem

[Czerwony]

Po głębszym riserczu poprawiłem nazwy podległych jednostek wojskowych.

[Czerwony]

Wnioskuję o protegowanego:

Jan Machek - ur. 1889 we Lwowie. Syn okulisty i profesora Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, Emanuela Macheka. Ukończył IV C.K. Gimnazjum we Lwowie, zotając już wówczas członkiem Związku Młodzieży Polskiej "Zet". W 1910 r. podjął studia medyczne. Rok później, wraz z częścią innych członków "Zetu", porzucił macierzystą organizację ze względu na zbytnie sprzyjanie Rosji i współczestniczył w założeniu tzw. "Nowego Zetu". Rozpoczął też działalność w Polskich Drużynach Strzeleckich, w 1914 zostając komendantem drużyny.

W sierpniu 1914 r. wbrew ojcu porzucił studia i na czele swojej drużyny zaciągnął się do Legionu Wschodniego Legionów Polskich, a od września tego samego roku rozpoczął służbę w 3. pułku Legionów włączonym później w skład II Brygady Legionów. W szeregach Legionów walczył m.in. w bitwach pod Mołotkowem, Rajfałową i Kostiuchnówką, awansując od komendata plutonu do komendanta kompanii. Od lutego do maja 1917 r. był słuchaczem kursu w Sztabie Generalnym w Wiedniu, po którym uzyskał patent oficerski. W sierpniu został mianowany zastępcą szefa sztabu Brygady. W lutym 1918 roku, po przejściu Brygady na stronę Rosji, Machek trafił pod komendę dowódcy II Korpusu Polskiego, płk Barszczańskiego, który wyznaczył go szefem Oddziału Wywiadowczego korpusu.

Po bitwie pod Kaniowem i złożeniu broni, jako były żołnierz Legionów trafił do transportu więziennego. Udało mu się jednak uciec i w październiku 1918 r. został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu majora, a w grudniu tego samego roku został przez gen. Rozwadowskiego mianowany szefem Wydziału Informacyjnego Sztabu Generalnego.

Promocje:

1914 kapral

1915 plutonowy

1915 sierżant

1916 kadet

1916 chorąży

1917 podporucznik

1917 porucznik

1918 kapitan

1918 major

Odznaczenia:

1916 Order Korony Żelaznej III klasy z mieczami

[Szmer]

Biografia OK, ale w opisie kariery w Legionach jest trochę skrótów myślowych, do których trzeba wiedzy w tle albo chociaż wiedzy co sprawdzić w Wiki

do Legionu Wschodniego

Legionów Polskich.

mianowany zastępcą szefa sztabu Brygady.

Wspomnij, że 3. pułk należał do II Brygady z tego co rozumiem.

[Czerwony]

Zmienione.

[Szmer]

Teraz w porządku, prot przyjęty.