o. Ewaryst Poniński OP - kapelan lewicy [polityk] (PDP RoboChłop)

[Lucyfer]

o. Ewaryst Poniński OP pochodzi z rodziny Ponińskich herbu Łodzia. Jego dziadek Adam Poniński był pierworodnym synem Krzysztofa Ponińskiego wydziedziczonym za pijaństwo, hazard i ślub z chłopką. Po czym pracował jako organista i parobek w Krzywiniu i okolicach. Gdy został ojcem porzucił nałogi i pod koniec życia miał już niewielkie gospodarstwo rolne. Odziedziczył je jego jedyny syn Adam. Przekształcił on gospodarstwo specjalizując się w produkcji nabiału. Nie było go jednak stać na wykształcenie dzieci i dlatego skłonił księży do podjęcia się roli nauczycieli jego pociech za symboliczną zapłatę produktami mlecznymi. W ten sposób Ewaryst urodzony 15 lub 20 maja 1876 roku* poznał podstawy łaciny, muzyki, polskiej historii.

Ewaryst odziedziczył po dziadku niezwykły talent muzyczny. Początkowo był kantorem w parafii, ale szybko zainteresowała się nim hierarchia i jako dziecko z cudownym głosem pojechał do Berlina, później Wiednia, by w końcu trafić do Rzymu. Tam też rozpoczął poważną edukację muzyczną, oraz zaczął zajmować się studiowaniem liturgiki i wstąpił do Zakonu Kaznodziejskiego. Ze względu na łagodne przejście mutacji był w stanie nadal zachwycać braci swoim kontratenorem mezzosopranowy, co ułatwiło mu ukończenie nauki.

W 1906 roku został prowincjonałem dominikańskim i wrócił do ojczyzny. Dopiero wtedy uderzyła go różnica w poziomie życia pomiędzy arystokracją świecką i duchową, a chłopstwem. Przyłączył się do ruchu ludowego. Uczestniczył w manifestacjach i wiecach, oraz starał się wspierać ludność wiejską. Ze względu na znajomość z zamachowcem chcącym zabić króla przebywał przez rok w areszcie pod zarzutem uczestnictwa w spisku i ostatecznie został uniewinniony. Areszt według wielu osób był związany z głośnym sprzeciwianiem się wojnie. Od tego czasu nawoływał do zjednoczenia ludności wiejskiej ponad podziałami. Niepowodzenia skłoniły go do poświęcenia się pracy naukowej. Zajął się rytami monastycznymi, historią Republiki jezuickiej, oraz działalnością zakonu na Kresach.

Był uczestnikiem protestów przeciw pruskiej dominacji w 1923 roku i został wybrany na posła do nowej demokratycznej Izby poselskiej. Poddział ludowców na dwa bloki jeden z nacjonalistami, a drugi z socjalistami skłonił go do wybrania tego pierwszego. Było to szczególnie związane z silniejszym akcentowaniem przez nacjonalistów religijności, oraz niechęci do króla Prus. Sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z coraz silniejszą akceptacją w bloku dla liberalnych poglądów ekonomicznych, oraz ze względu na osłabienie Prus złagodzeniem różnic na tym polu między PDP RoboChłop, a Ewarystem. Doprowadziło to łącznie z jego niechęcią do wywoływania sporów z Litwinami i Rusinami do transferu wraz z grupą innych posłów i działaczy ludowych do PDP RoboChłop w 1938 roku.

Od 1934 roku Generał Zakonu Kaznodziejskiego, od 1940 Marszałek Izby poselskiej.

* Data wcześniejsza widnieje w księgach kościelnych, a późniejsza w dokumentach państwowych.