Cytat:30 sierpnia 1918 eserowskiej zamachowczyni Fanny Kapłan udaje się zastrzelić Lenina. Prowadzi do głębokiego rozłamu między bolszewikami a niebolszewicką lewicą w sowieckiej Rosji i natychmiastowego wybuchu czerwonego terroru. Antybolszewicy (socjaliści-rewolucjoniści, mienszewicy) tworzą jednak własny rząd Rosji sowieckiej i uzyskują przewagę w kolejnych tygodniach. Wybuchają walki wewnętrzne między Trockim a innymi przywódcami bolszewików.

Jeszcze we wrześniu 1918 "lewa" (tzn. niebolszewicka) Rada Komisarzy Ludowych zrywa pokój brzeski i wypowiada ponownie wojnę państwom centralnym.Te wojska, które jeszcze gdzieś mają, atakują Niemców, na ile mogą. Elementy Rządu Tymczasowego związane z lewicą -- np. socjaliści-rewolucjoniści, w tym Aleksander Kiereński -- stopniowo porzucają konserwatywnych carskich generałów na rzecz demokratycznej (jak się przynajmniej zdaje) RFSRR.
 
Rosja socjalistyczna obiecuje zachować wolność słowa i prasy przy ustroju wciąż opartym na sowietach, a także szanować samostanowienie narodów podbitych przez carat. Doprowadza to do dopuszczenia dyplomatów rosyjskich po stronie ententy na konferencji wersalskiej. Mocarstwa zachodnie udaje się przekonać, że Sowiety mają wyraźną przewagę w ogarniętej wojną domową Rosji i chcą być w miarę stabilnym filarem powojennej Europy.

Przy kapitulacji Niemiec ententa natychmiast kasuje Prusy Hohenzollernów i dzieli je mniej więcej po granicach pruskich prowincji (modyfikacje głównie na wschodzie, por. mapka). Każde państewko niemieckie póki co ma być traktowane oddzielnie i nie może interweniować w sprawy pozostałych. Wynik jest taki, że rewolucja listopadowa prowadzi do utworzenia rządów sowieckich w wielu landach, a w innych mobilizacja lojalistycznych żołnierzy i oficerów utrzymuje dawny porządek. Taki stan trwa od kilkunastu tygodni i sytuacja jest wciąż dynamiczna. Konferencja wersalska ma jeszcze mnóstwo rzeczy do ostatecznego zdecydowania.

Na początku 1919 roku Rosja osłania dyplomatycznie, na ile może, rewolucję na Węgrzech. W odpowiedzi Wielka Brytania, a trochę i Francja i Rumunia tolerują utrzymanie cesarza Karola Habsburga formalnie na czele Austrii oraz kombinację austro-węgierskich generałów (na czele z Miklosem Horthym), jeśli chodzi o zachowanie resztek armii i kontroli na Słowacji. Nie wszyscy zatem już pożegnali się ze snem o podtrzymaniu istnienia Austro-Węgier. Niektóre kręgi w Galicji widzą w tym możliwie potrzebną równowagę dla czerwonego niebezpieczeństwa i socjalistycznego oszołoma Piłsudskiego...