Cytat:

Focjusz, imię świeckie Michaił Aleksiejewicz Dunin (ur. 5 kwietnia 1863 w Riazaniu) - ukraiński biskup, wojskowy i przywódca Ordynariatu Sprawy Bożej - części składowej Ruchu Chrześcijańskiej Odnowy Rusi, skupiającej unitów i staroobrzędowców prawosławnych wokół właśnie biskupa Focjusza.

Pochodzi ze średniozamożnej rodziny szewca, zostali wypędzeni z Rosji w ramach wysiedlania heretyków do Polski. Odebrał wykształcenie średnie w żytomierskim gimnazjum, a następnie pracował u ojca. W wieku 19 lat został wcielony do wojska tamtejszego wojewody. Jako, że były to raczej wojska najemne, nie służył tam zbyt długo. Po dorobieniu się stopnia kaprala kawalerii pozwolono mu opuścić szeregi. Pozostał w Kijowie wśród swoich starych znajomych. Od początku wychowywał się w gronie starowierców prawosławnych. Od najmłodszych lat działał w przeróżnych organizacjach mających na celu propagowanie ich wiary. Po odbyciu służby w wojsku wstąpił do ławry i tam pogłębiał swoją wiedzę teologiczną. Szybko zdał sobie sprawę, że przy odpowiednich wiatrach uda mu się wykorzystać heretyków do własnych celów. Pogarszający się stan w Polsce i Rosji tylko dawał mu kolejne powody do starania się o swoją pozycję wśród środowiska prawosławnych w Polsce. Stał się popularnym duchownym, który głosił potrzebę współpracy ortodoksyjnych heretyków z kościołem unickim. Jedną z większych grup, które go poparły byli Chłyści, którym przewodził już od niedawna. W 1899 dochodzi do podpisania tzw. umowy żytomierskiej o powołaniu Ruchu Chrześcijańskiej Odnowy Rusi (nieformalnej organizacji zrzeszającej heretyckich prawosławnych i unitów, która za główny cel wyznaczała sobie całkowitą równość pod względem wiary) oraz metropolii staroobrzędowej. W ramach staroobrzędowców na wysłannika w RChOR został wybrany metropolita Mikołaj. Grupa nie została pozytywnie przyjęta wśród władzy województwa kijowskiego, jako potencjalna grupa mogąca zrzeszać ukraińskie ruchy polityczne i z miejsca została zdelegalizowana, co nie przeszkodziło jednak jej powoli rosnąć. Focjusz poprzez swoją charyzmę zebrał w okół siebie część zwolenników RChORu i utworzył Ordynariat Sprawy Bożej. O ile metropolita Mikołaj głównie skupiał się na próbach łączenia i współpracy różnowierców, o tyle Focjusz dał się poznać jako politykier i z miejsca stał się de facto twarzą polityczną heretyków na ziemiach ruskich i rozpoczął nawiązywać kontakty z innymi podziemnymi organizacjami na terenie województwa kijowskiego i okolic. Wojna z Japonią i wydarzenia, które nastąpiły po niej dały dobrą okazję do rozpoczęcia gwałtownych kroków.